Geen probleem. Of liever gezegd, graag zelfs!

In Februari 2014 ga ik met zes anderen de Kilimanjaro beklimmen. Dit is geen ijzige skipiste die zich in deze wintermaand uitstekend leent om op uit te kijken vanachter de zonnebril, terwijl de Glühwein en worstjes binnen handbereik lonken. Nee, dit is de hoogste berg van het werelddeel dat in fysieke zin bijna tegen Europa aanschurkt, maar cultureel net zo verschilt van ons continent als dat de Koning van het dierenrijk die een angstig zebra aan stukken scheurt, verschilt van onze slaafse huiskat die haar klapluikje in de deur weet te bedienen zodra een echte vent met opgerolde mouwen een doos brokjes begint te schudden.

Afrika, met zijn variëteit aan bodemschatten, heeft in potentie de gans met de gouden eieren die op uitkomen staan. Het perspectief van het continent daarentegen lijkt echter meer op dat van een niet uitgebroed fossiel ei.

Ik vermoed dat dit laatste een typisch beeld is dat sommigen in ‘het westen’ er op na houden. In ieder geval heeft het handelen vanuit deze eenzijdige gedachte niet de gewenste progressie gebracht, heeft de paternalistische visie binnen ‘ontwikkelingssamenwerking’ haar tijd gehad en gooien we het vandaag de dag steeds vaker over een andere boeg. Mede door de initiatieven van Afrikanen die ons netvlies bereiken via de digitale snelweg, zien we de potentie van de mensen ter plekke. Of dit wijst op een economische inhaalslag, is de vraag, zeker zolang de strop van hoge rentes om de nek van Afrika blijft.

Deze strop geeft niet het enige beklemmende gevoel als het gaat om onze ‘goed-doenerij’. Transparantie- waar wordt het geld voor gebruikt? -is soms ver te zoeken en de lonen van enkele spelers uit topteams binnen de goede doelencompetitie, doen velen denken aan de uitkeringen die binnen het bankwezen worden getrokken. Op het moment dat een nieuwe speler het anders bepleit te doen, een fietstocht een berg op organiseert en zich vervolgens alsnog ruim bedruipt, gaan ook de kleine initiatieven dit merken. Met de aandacht van de landelijke media die hierover de late uurtjes, de vele bijlagen en columns vullen, en de realiteit van het positief effect van projecten onbelicht laat, wordt het steeds lastiger om initiatieven ter plekke te ondersteunen.

Voor Expeditie Kilimanjaro zijn wij op diverse manieren bezig om geld en bewustzijn te generen. Toch, zelfs bij het verkopen van heerlijke en nog altijd betaalbare taartpunten en potjes jam voor dit doel, heb ik mij menigmaal moeten verantwoorden.
Met genoegen vertel ik over de organisatie( expeditie Kilimanjaro), het doel( Tamalaki Early Childhood Centre in Kenia) en onze werkwijze(inspelen op lokale initiatieven door en voor direct betrokkenen): geen probleem, of liever gezegd, graag zelfs!

Toch is er ook verbazing. “Waarom worden vragen over waar het geld heen gaat niet vaker gesteld?”
Een Braziliaans kopje koffie wordt bij de Coffee Company zonder moeite te duur betaald. De laptop met herkenbaar stukje fruit, meegenomen naar deze koffieketen, is ergens in elkaar gezet. “Naar wie gaat de grote hap uit die appel?, de werknemers ergens in China of een paar slimme koppen in Silicon valley?”, lijkt een vraag die vaak uitblijft. Ook bij de dagelijkse schapjes van die keten met het blauwe logo, verdwijnen producten zonder enig besef van de afkomst, in de jute-goed gevoel-tas die de ‘bewuste’ marktleider verkoopt. Vragen blijven andermaal achterwege. Honderden voorbeelden vallen te vermelden waar een vraag op zijn plaats is, bij ‘een voetbal tot aan benzine’, ‘kleding tot aan kasthout’ en ‘vis tot aan veevoer’.

Toch snap ik de behoefte aan transparantie. Natuurlijk wilt een donateur dat het geld naar degenen gaat die het zo hard nodig hebben, en niet naar een bobo die toch al niet krap bij kas zit. Daadwerkelijk een steentje bijdragen, is de behoefte. Als die bobo er meer dan een goede boterham van smeert, voelt ieder zich belazerd!

De wetten van de economie wilt men dus liever niet laten gelden voor het goede doelen-segment. Het geven van geld voor een schooltje in Afrika, het slaan van putten op de meest droge plekken en het uitdelen van Klamboe’s, lijkt voor ons westerlingen een kans op heel even ontkomen aan onze economische stroomversnelling. Unieke momenten worden gekoesterd: het besef dat het om meer gaat!
Bevreemdend is het des te meer dat de economische wetten toch ook op mondiaal als individueel niveau spelen, daar waar we het veld van ontwikkelingssamenwerking betreden. Een tegenprestatie voor het gulle geven wordt verwacht: samenwerking langs de economische meetlat.

Expeditie Kilimanjaro scoort langs deze meetlat goed: de organisatie die draait op vrijwilligers en een lokaal initiatief steunt, is scheutig daar waar het gaat om tegenprestaties. Niet enkel in de vorm van het beklimmen van die hoogste berg in Afrika, maar ook in het organiseren van een muziekfestival; het zoeken naar sponsoren; het geven van etentjes; de verkoop van tweedehands spullen; het neerzetten van een voetbaltoernooi; het aansmeren van potjes jam voor Kilimanjaro; het bejubelen van sportactiviteiten op diverse scholen; en bovenal niet te vergeten, het creëren van het bewustzijn dat educatie de weg naar vrijheid aangeeft.

Info:
http://expeditionkili.nl/
https://www.facebook.com/ExpeditionKili